Direktiva Kornizë e Mbeturinave
Project Manager
Pikat kryesore
2008/98/BE
-
Direktiva përcakton një hierarki të mbeturinave:
-
parandalimi i gjenerimit;
-
përgatitje për ripërdorim;
-
riciklimi;
-
përpunime të tjera (p.sh. rikuperimi i energjisë); dhe
-
largimi.
-
Ajo konfirmon “parimin ndotësi-paguan” sipas të cilit prodhuesi fillestar i mbeturinave duhet të paguajë shpenzimet e menaxhimit të mbeturinave.
-
Ajo prezanton konceptin e “përgjegjësisë së zgjeruar të prodhuesit”.
-
Ajo bën dallimin midis mbeturinave dhe nënprodukteve.
-
Menaxhimi i mbeturinave duhet të kryhet pa asnjë rrezik për ujin, ajrin, tokën, bimët ose kafshët, pa shkaktuar shqetësime nga zhurma ose aromat, ose duke dëmtuar natyrën ose vendet me interes të veçantë.
-
Prodhuesit ose mbajtësit e mbeturinave duhet t’i trajtojnë ato vetë ose t’ia dorëzojnë zyrtarisht një operatori të licencuar. Të dyja qasjet kërkojnë leje dhe inspektime periodike.
-
Autoritetet kombëtare kompetente duhet të miratojnë plane për menaxhimin e mbeturinave dhe programe për parandalimin e gjenerimit të mbeturinave.
-
Kushte të veçanta vlejnë për mbeturinat e rrezikshme, vajrat e ndotura dhe mbeturinat biologjike.
-
Ajo prezanton objektivat e riciklimit dhe përpunimit që duhet të arrihen deri në vitin 2020 për mbeturinat shtëpiake (50%) dhe mbeturinat ndërtimore (70%).
-
Legjislacioni nuk mbulon disa lloje mbeturinash si elementet radioaktive, eksplozivët e çaktivizuar, lëndët fekale, ujërat e zeza dhe kufomat e kafshëve.
Ndryshimi dhe plotësimi i Direktivës (BE) 2018/851
-
Si pjesë e paketës së masave për ekonomi rrethore, Direktiva (BE) 2018/851 ndryshon Direktivën 2008/98/EC.
-
Ajo përcakton kërkesat minimale operacionale për përgjegjësinë e zgjeruar të prodhuesit*. Mund të përfshijë gjithashtu përgjegjësinë organizative dhe përgjegjësinë për të kontribuar në parandalimin e mbeturinave dhe ripërdorimin dhe riciklimin e produkteve.
-
Ajo forcon rregullat për parandalimin e gjenerimit të mbeturinave. Për sa i përket gjenerimit të mbeturinave, Vendet anëtare të BE-së duhet të marrin masa për:
-
mbështetje të modeleve të prodhimit dhe konsumit të qëndrueshëm;
-
inkurajim të projektimit, prodhimit dhe përdorimit të produkteve që janë efikase ndaj resurseve, të qëndrueshme, të riparueshme, të ripërdorshme dhe të afta për tu mbindërtuar;
-
parandalimin e produktet e synuara që përmbajnë lëndët e para kritike ato materiale të bëhen mbeturina;
-
inkurajimi i disponueshmërisë së pjesëve rezervë, manualeve të udhëzimeve, informata teknike ose mjeteve të tjera që mundësojnë riparimin dhe ripërdorimin e produkteve pa cenuar cilësinë dhe sigurinë e tyre;
-
reduktimin e gjenerimit të mbeturinave ushqimore si kontribut për Objektivit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillimin e Qëndrueshëm për të reduktuar mbeturinat ushqimore globale për frymë në nivele të shitjes me pakicë dhe konsumatorë me 50% dhe të reduktojë humbjet e ushqimit përgjatë zinxhirëve të prodhimit dhe furnizimit deri në vitin 2030;
-
promovimin e reduktimit të përmbajtjes së substancave të rrezikshme në materiale dhe produkte;
-
ndalimin e gjenerimit të mbeturinave në det.
-
Ajo gjithashtu vendos objektiva të reja për riciklimin e mbeturinave komunale: deri në vitin 2025, të paktën 55% e mbeturinave komunale sipas peshës do të duhet të riciklohen. Ky objektiv do të rritet në 60% deri në vitin 2030 dhe 65% deri në vitin 2035.
-
Shtetet Anëtare duhet:
-
të vendosin, deri më 1 janar 2025, grumbullim të veçantë të tekstileve dhe mbeturinave të rrezikshme të gjeneruara nga amvisëritë;
-
të konfirmohen që deri më 31 dhjetor 2023, mbeturinat biologjike mblidhen veçmas ose riciklohen në pikën e gjenerimit të tyre (për shembull, me kompostim).
-
Direktiva thekson gjithashtu shembuj të masave nxitëse për zbatimin e hierarkisë së mbeturinave, të tilla si tarifat e deponive dhe djegies dhe tarifat e pagesave të bazuara në sasi.
