Politika e BE-së për mbeturinat
Menaxhimi i mbeturinave është procesi i grumbullimit, transportit, largimit, riciklimit dhe monitorimit të mbeturinave.
Direktiva Kornizë e Mbeturinave përcakton konceptet dhe përkufizimet themelore në lidhje me menaxhimin e mbeturinave, duke përfshirë definicionet e mbeturinave, riciklimit dhe përpunimit.
Direktiva Kornizë e Mbeturinave përcakton disa parime themelore për menaxhimin e mbeturinave. Është e nevojshme për të menaxhuar mbeturinat:
Direktiva sqaron se kur mbeturinat pushojnë së qeni mbeturina dhe bëhen lëndë e parë dytësore, dhe si të bëhet dallimi midis mbeturinave dhe nus-produkteve. Direktiva prezanton gjithashtu “parimin ndotësi paguan” dhe “përgjegjësinë e zgjeruar të prodhuesit”.
Baza e menaxhimit të mbeturinave e BE-së është “hierarkia e menaxhimit të mbeturinave” me pesë hapa, e vendosur në Direktivën Kornizë të Mbeturinave. Vendos një renditje preference për menaxhimin dhe largimin e mbeturinave.
Në vitin 2018, BE-ja miratoi rregulla të reja për t’i kthyer mbeturinat në resurse, për të nxitur inovacionin dhe për të frymëzuar ndryshime drejt një ekonomie më rrethore.
Tranzicioni në një ekonomi rrethore është një nga politikat kryesore sipas Marrëveshjes së Gjelbër të Bashkimit Evropian. Ekonomia rrethore ka të bëjë me lëvizjen nga një kulturë e hedhjes në një ekonomi të qëndrueshme që kalon nga një sistem linear (nxjerr, bëj, largo) në një sistem rrethor (ricikloj, ripërdor, ripërpuno, ndaj).
Me fjalë të tjera, ekonomia rrethore synon të ndryshojë rrënjësisht menaxhimin e mbeturinave në Evropë: ta trajtojmë atë si një resurs, jo si diçka nga e cila thjesht duam të heqim qafe. Në teori, ekonomia rrethore bazohet në hierarkinë e mbeturinave. Pra, prioritet është shmangia e krijimit të mbeturinave dhe ruajtja e produkteve, materialeve dhe resurseve sa më gjatë të jetë e mundur duke i mbajtur ato në ciklin e produktit. Ideja është që sa më shumë të përdoret, aq më pak do të hidhet dhe aq më pak lëndë të para do të duhet të shfrytëzohen. Plani i fundit i veprimit për ekonominë rrethore të BE-së përfshin një sërë masash ambicioze për të arritur objektivat e përcaktuara të politikave.
Plani i Veprimit për Ekonominë Rrethore të BE-së “Për një Evropë më të pastër dhe më konkurruese”, i miratuar në mars të vitit 2020, luan një rol kyç në realizimin e vizionit ambicioz të Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane për një ekonomi të drejtë, neutrale ndaj klimës, efikase ndaj resurseve dhe konkurruese. Plani i Veprimit do të sigurojë që BE-ja të vazhdojë të udhëheqë rrugën drejt një ekonomie rrethore globale. Kompanitë evropiane janë pjesë e zinxhirëve të furnizimit ndërkombëtar, të cilët shpesh fillojnë në vendet në zhvillim. Një qasje e ekonomisë rrethore është çelësi për konsumin dhe prodhimin e qëndrueshëm global.
